Bouwen aan een nieuwe wereld
In CODA is tot en met 29 september Bouwen aan een nieuwe wereld te zien. De tentoonstelling toont het werk van vijf kunstenaars die op uiteenlopende wijzen vanuit hun eigen perspectief en beroepspraktijk bouwen aan een andere, nieuwe wereld.
Bewerken, arrangeren, ordenen, stapelen, samenvoegen en afbreken om vervolgens opnieuw op te kunnen bouwen: kunstenaars laten zich bij het maken van sculpturen en installaties vaak leiden door een speels, onderzoekend en intuïtief proces dat tot nieuwe inzichten over architectonische vormen en composities leidt. Het eindresultaat roept associaties op met utopische werelden, refereert aan bouwsels en constructies uit de kindertijd of schetst juist een naargeestig en apocalyptisch wereldbeeld. De tentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld heeft als uitgangspunt het manifest New Babylon uit 1963 van beeldend kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005). In dit manifest geeft hij zijn visie op de stad van de toekomst, waarin de creatieve, spelende mens centraal staat. Naast het werk van Constant zijn er sculpturen, installaties en tekeningen te zien van Gerbrand Burger, Floris Hovers, Pip Passchier en Rob Voerman.
Constant was lid van de internationale CoBrA-groep (1948-1951). Zijn New Babylon-project besloeg bijna twintig jaar, kreeg vele vormen en uitvoeringen en gaf een beeld van de voor hem ideale samenleving. In de periode van naoorlogse wederopbouw veranderde de samenleving door automatisering en daarmee de toename van vrije tijd. Constant ontwierp vanaf 1956 stedelijke modellen waarin de mens bevrijd was van handenarbeid en zich volledig kon wijden aan de ontwikkeling van de eigen creatieve ideeën. In de tentoonstelling zijn twee maquettes van Constant uit 1960 te zien, die afkomstig zijn uit de collectie van Kunstmuseum Den Haag. Daarnaast is er een uniek schilderij uit 1956, gemaakt door Constant in de Italiaanse stad Alba, dat CODA in bruikleen kreeg van de Fondation Constant.
Apocalyptisch vs. Utopie
Ook graficus, beeldhouwer en installatiekunstenaar Rob Voerman (1966) reflecteert met zijn werk op een toekomstige wereld. Archi- tectuur is voortdurend leidmotief in vrijwel al zijn werk, maar zijn werelden zijn eerder dystopisch en apocalyptisch dan utopisch of idealistisch. Fictieve, door destructie aangetaste, hybride bouwsels, etsen en geënsceneerde foto’s werpen een schaduw vooruit naar een nog onbekende wereld waarin niets zeker of eenduidig is. Van een ‘high tech new world’ is in het werk van Voerman geen sprake; grootse constructies staan op het punt te vervallen en tot ruïne te verworden. Zijn grafisch werk roept daarbij een diepe verlatenheid op; het zijn visioenen van door chaos en verval aangetaste land- schappen en steden.
Beeldend kunstenaar en scenograaf Gerbrand Burger (1976) verwijst daarentegen in zijn werken naar een meer utopische wereld waarin ook duurzaamheid van groot belang is. Door ingrepen te doen die spelen met schaal en perspectief onderzoekt hij de gren- zen tussen kunst en design, esthetiek en functionaliteit en natuur en cultuur. In 2023 begon hij The Thinking Forest Foundation op landgoed Welna in Epe, met als voornaamste streven de bodem en biodiversiteit te verbeteren door natuurgericht, regeneratief bosbeheer toe te passen. Thinking Forest maakt gebruik van hout uit het bos dat aangelegd is voor het bouwen van kunstwerken en oproept tot nadenken over een duurzame kunstwereld. Zijn Layer Cake Utopia is een taartsculptuur opgebouwd uit lagen MDF, spaanplaat en acrylaat, gebaseerd op vormonderzoeken die leidden tot 3D-plattegronden waar bezoekers omheen kunnen lopen.
Speels en Kleurrijk
Pip Passchier (1995) en Floris Hovers (1976) creëren beiden speelse, kleurrijke werelden die de architectuur om ons heen onderzoeken en bevragen. Passchier gebruikt elementen in haar werk die verwijzen naar onze collectieve kindertijd, waarbij de vorm van het raam of kader telkens terugkeert, bijvoorbeeld als voorkant van een poppenkast of in een werk dat primair associaties oproept met een vlieger of trampoline. In Bouwen aan een nieuwe wereld is een kleine bouwtekening van kinderspeelgoed opgenomen. Passchier vindt het cynisch en liefdevol tegelijkertijd dat we als volwassenen speelgoed maken voor onze kinderen en daarmee vaak zelf ook weer spelen. Met Bricks in the Sky verwijst ze naar de talloze stapels stenen en bouwmaterialen in de openbare ruimte en op bouwplaatsen. Ook Floris Hovers laat zich inspireren door speelgoed. In de tentoonstelling zijn van hem fantasiesteden, skylines en verlaten fabrieken te zien, waarbij hij in zijn ontwerpen continu op zoek is naar eenvoud en een evenwichtige balans tussen functie en esthetiek. Hij noemt het resultaat van die zoektocht ‘het laten verdampen van het overtollige’ en streeft naar bouwwerken die niet complex zijn, maar wel verwondering en sympathie opwekken. coda-apeldoorn.nl
RESIDENCE NIEUWSBRIEF
Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief.
