Interview met Heemschut Directeur Karel Loeff
Nederland telt ruim 8 miljoen woningen, maar slechts een handjevol is echt uitzonderlijk. Ruim 31.000 woningen zijn aangewezen als beschermd rijksmonument. Ook gemeenten hebben monumenten aangewezen. De waardering en het behoud hangen in alle gevallen af van betrokken bewoners.
Gelukkig beseffen veel bewoners, ook van niet-beschermde panden, dat ze uitzonderlijk wonen. En binnen de categorie woonhuismonumenten bestaat er een enorme diversiteit. Wat te denken van het woningbouwcomplex Rosehaghe in Haarlem, ontworpen in 1918 door architect Han van Loghem. Met 140 woningen is het een van de kleinste woningbouwvereni- gingen van ons land, met trotse en betrokken bewoners. Ze ervaren dat ze het voorrecht hebben uitzonderlijk te wonen.
Lang niet alle sociale woningbouwcomplexen zijn zo uitzonderlijk. Maar steeds vaker beseffen bewoners, ook van sociale huurwoningen, dat ze wonen in een bijzondere buurt of op een plek met historie. Als corporaties vanwege duurzaamheid of andere argumenten willen overgaan tot sloop, komen ze in actie. Heemschut ondersteunt bewoners als er sprake is van bijzondere woningbouw- complexen. Renoveren is dan het uitgangspunt, juist vanuit het aspect van duurzaamheid. Uit onderzoek blijkt onomstotelijk dat als we alle aspecten van sloop en nieuwbouw afzetten tegen die van renovatie, behoud en herstel voor onze planeet altijd beter is. Woonhuizen behoor je bovendien niet af te schrijven. Wat je hebt, is en blijft van waarde.
Gelukkig realiseren particuliere eigenaren zich ook dat bijzonder erfgoed het waard is om te koesteren. Bijzondere kenmerken en details worden na aankoop vaak behouden, teruggebracht of gerestaureerd. Van suitedeuren tot glas in lood, van de AGA tot het stucplafond. Voor de meeste mensen blijven echter het kookeiland, het visgraatparket en de stalen deuren favoriet.
Als directeur van Erfgoedvereniging Bond Heemschut, de vereni- ging die zich met vrijwilligers al sinds 1911 inzet voor het behoud van waardevol erfgoed, ben ik blij als een eigenaar luistert naar de kwaliteiten van zijn huis. We zien gelukkig veel voorbeelden van eigenaren die trots zijn op hun woning en de bijzondere kenmerken koesteren.
Soms dreigt het helaas ook mis te gaan. En dan komt Heemschut in het geweer. In Hilversum staat ‘De Bijen- schans’. Een bijzonder woonhuis met een even zo bijzonder interieur. Het pand werd in 1917 ontworpen door architect Henk Wegerif. Het vormt met de door Dirk Tersteeg ontworpen tuin een echt ensemble. In 2011 werd het onder architectuur al deels gerenoveerd en verduurzaamd. Niet voor niets is het opgenomen in een boek met interieurportretten van landhuizen en villa’s in Het Gooi. Echte parels bleken in deze regio met een lampje te vinden...
Nu wordt De Bijenschans dus bedreigd met sloop. De huidige eigenaren willen er hun eigen woonwens realise- ren. Het nieuwbouwontwerp, een glazen bungalow tussen betonnen platen, werd vooralsnog door de commissie voor ruimtelijke kwaliteit afgekeurd. Waarom wordt een monumentaal pand als dit niet gekoesterd door de nieu- we kopers? Stookkosten, duurzaamheid, veel argumenten worden in de (nog lopende) procedure genoemd. Wij stellen dat verduurzamen prima kan, en ook goedkoper is. Maar wat ik vooral betreur is dat een individuele woon- wens de historische waarde van zo’n uitzonderlijk pand op deze plek uitwist. Voorgoed.
Een interieur met historische kwaliteit vervaardigd uit hoogstaand materiaal, met bijzondere details. Bovenal is het een harmonieus ontwerp. Uitzonderlijk, wees er zuinig op! Heemschut hoopt dat de rijksbeschermde status door de minister van OCW alsnog wordt toegekend, als de gemeente niet terugkomt op haar besluit de villa niet te beschermen. Helaas belanden eigenaren, erfgoedbeschermers en de overheden hierdoor in een lange procedure. Zou de woonwens van de kopers niet toch beter elders te realiseren zijn, zodat iemand die echt uitzonderlijk monumentaal wil wonen dit bijzondere pand een liefdevolle nieuwe toekomst kan geven?’
RESIDENCE NIEUWSBRIEF
Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief.
